View Colofon
Translations
Mentor

Aline Lapeire

Proofread

Stefanie Liebreks

Deze tekst is afkomstig uit Het portret, uitgegeven door Prometheus in 2017.

Published in edition #2 2019-2023

Het portret

Written in NL by Hannah Roels

Het huis had een eiken deur en statige voorgevel, er hingen geen naamkaartjes. Het duurde even voor David naar beneden kwam en ik keek de straat rond. Deze was vredig en wit, niet te vergelijken met de buurt bij het kanaal waar Sam en ik woonden. Ik balanceerde tussen dromerigheid en wrevel, zoals vaker in confrontatie met dingen die ik me niet kon veroorloven.

Hij opende de deur en lachte me toe. Zijn hemd hing open. Ik liep achter hem de trap op en werd opnieuw binnengelaten in zijn geur; noten en terpentijn. Het atelier was even rommelig als de vorige keer, maar er leek iets opgeklaard, al wist ik niet of dit kwam door het daglicht, of door het feit dat bijna alle schilderijen nu met de voorzijde naar de muur stonden. Er was enkel een klein boszicht te zien, naast de flessen bij het raam.

David stapte geconcentreerd door de ruimte, alsof ik er niet was. Hij liep rond een oude zetel en klopte goedkeurend op de zitting, een hol geluid van veren binnenin. Toen sleepte hij een schildersezel bij de zetel, schoof een tafeltje met penselen en potloden dichterbij en ging op een hoge kruk zitten. De ezel was zo bespat met verf dat hij onder de vogeldrek leek te zitten. Hij koos punaises uit een dekseltje en duwde een paar vellen papier in het hout. Hij neuriede misnoegd, stond recht, draaide de zetel, zette er een spiegel bij – en ging zitten. Het leek of hij een scène voorbereidde. Hij had zijn mouwen opgerold en ik zag zijn mooi gevormde armen en polsen.

‘Heb je het koud?’

Ik stond nog steeds met mijn jas aan en mijn tas over mijn schouder, me volstrekt niet bewust van de temperatuur.

‘Ik heb de verwarming helemaal opengedraaid.’

Na deze opmerking ging hij in de weer met potloden en houtskoolstaafjes. Hij was niet onvriendelijk, maar afwezig, en ik kon het niet blijven uitstellen; er werd iets van me verwacht.

‘Heb je wat water voor me?’

Hij haalde een fles, schonk een glas vol en ging weer zitten. Ik raakte het niet aan, verstoord, ik had het gevoel er alleen voor te staan.

‘Goed,’ zei hij, ‘ik ben klaar.’

Hij gebaarde naar een kamerscherm achterin het atelier. Er hing een peignoir over. Ik voelde me krachteloos. Adem in, adem uit. Ik liep naar het scherm en knoopte mijn schoenen los. Ik trok mijn broek uit, mijn trui en mijn ondergoed, en legde alles op een hoopje. In de veel te grote peignoir ging ik in de zetel zitten, terwijl hij zijn potloden zat te slijpen. Het had allemaal iets huiselijks, maar op een gevaarlijke manier en onder mijn oksels werd de stof nat van het zweet.

David gebaarde naar de peignoir.

‘Zal ik rechtstaan?’ vroeg ik.

‘Ja, misschien, om te beginnen.’

Mijn motoriek leidde een eigen leven. Ik stond schokkerig op.

‘Gewoon rechtstaan is goed.’

‘David,’ begon ik.

Ik was zo beginnen te zweten dat mijn voetzolen aan het parket kleefden. Hij zat op twee meter van me, op zijn schilderskruk, met de ezel tussen ons in. Voor het eerst was al zijn aandacht op mij gericht. Toen ik zijn naam zei, had hij nors gekeken en ik wist dat we te ver waren.

Ik knoopte met koude vingers de peignoir los en legde deze zo nonchalant mogelijk over de zetel. Warme leegte op mijn huid. Mijn borstkas ging op en neer en heel even was ik gewichtloos. Ik kon niet stilstaan bij deze naaktheid, ik kon enkel terecht in zijn ogen, die over mijn lichaam naar beneden liepen. Er gebeurde niets. Een zweetdruppel rolde tussen mijn billen. Ik verwachtte dat mijn angst groter zou worden, maar dat deed hij niet, hij zakte tot halverwege mijn borstkas, waar hij bleef als stilstaand water.

Hij koos een paar staafjes van de tafel en begon in grote, trage halen te schetsen. Het wrijvende geluid van houtskool tegen blad. Zijn arm ging op en neer over het papier dat naar me toegedraaid stond. Hij zag er gejaagd uit, zijn neusvleugels stonden wijd. ‘Wil je me niet zo strak aankijken, alstublieft?’

Mijn blik daalde naar de grond.

‘Ga anders gewoon terug in de zetel zitten.’

Ik wandelde met klevende pasjes naar de fauteuil. Hij trok het blad los en zijn hand begon meteen ronde bewegingen te maken op het vel eronder.

Ik draaide mijn benen over een armleuning en probeerde mijn ademhaling onder controle te krijgen. Het velours van de zetel was op verschillende plekken afgesleten en beet in mijn huid. Ik ging wat lager liggen. Mijn ogen speurden de ruimte af, zoekend naar houvast, iets waar ik mijn aandacht naar kon verplaatsen om Davids blik niet meer te voelen.

De flessen voor het raam wierpen groen licht tegen het parket. Ik weet niet wat de herinnering aanzwengelde, was het deze kleur of misschien de matras die wat verderop op de grond lag? Plots dacht ik aan het bed van mijn ouders, waar ik vaak op speelde als kind. De oude resortmatras, de lakens en magere kussens. De vertrouwde maar fascinerende geur, de voorwerpen op het nachtkastje; vettige oordopjes, lucifers, een flesje massageolie overdekt met stof. Het bed van twee volwassen mensen. Waar kwam dit vandaan? Het was een oud beeld, ik wist niet dat het nog door mijn lichaam bewoog.

Ik duwde de herinnering weg en focuste op het boszicht naast de flessen. Drie boomstammen. De verste stam liep door het centrum van het doek en de twee andere stonden aan de linkerkant, het licht in hun rug. Beuken, dacht ik, ze waren glad en gespierd en de blaadjes bijna transparant groen. Ik bewoog mijn aandacht langs een hoek het beeld binnen en langs de schors omhoog, het gevoel op vertrouwd terrein te zijn. Maar het werkte niet, ik raakte niet binnen. De illusie van het beeld was perfect en de bomen verbazend vertrouwd, maar ze leken zich heel ver te bevinden. Ik begreep dat ze majestueus alleen waren. Kwam dit door het kader, of was dit me nog nooit eerder opgevallen? Ik probeerde me de stukken woud te herinneren thuis, de beuken aan de bosrand bij onze straat. Hij heeft dit zo gezien, dacht ik en werd weer getrokken naar het wrijvende geluid naast me.

Toen David opstond en naar de zetel toeliep, was het bijna volledig donker. Ik verroerde geen vin. Hij nam de peignoir van de leuning en drapeerde de stof over me heen. Het was een vaderlijk gebaar, maar meer nog had ik het gevoel dat hij me bedekt wilde hebben. Er zat grijs in het haar op zijn onderarmen en ik rook zijn nabijheid.

‘Het spijt me,’ zei ik en stak mijn handen door de mouwen, ‘ik was zo nerveus, ik ben zelfs niet uit de zetel gekomen.’

‘Het geeft niet. Het is de eerste keer.’

Hij stak het licht aan, zette zijn mond aan de fles water en dronk met grote slokken. ‘Maar heb je hier iets aan?’ vroeg ik.

‘Ja. En jij?’

Ik wist niet wat ik moest antwoorden. Ik voelde me teleurgesteld en ging achter het kamerscherm staan om mijn kleren aan te trekken. Daarna liep ik langs de ezel. Ik wilde de schetsen bekijken, maar er hing niets meer. Enkel de punaises zaten nog in het hout. ‘Wil je volgende zondag weer komen?’

Hij liep achter me de trap af.

‘Ik weet het niet,’ zei ik bij de voordeur, ‘ik denk dat het niets voor mij is. Waarom vraag je Sam niet gewoon?’

‘Kom volgende week.’

Hij hield een enveloppe in zijn uitgestoken hand.

‘Ik zie je zondag,’ zei ik.

En zonder het geld aan te nemen begon ik te stappen. Ik liep snel door, dicht langs de huizen, en klemde mijn sleutels tussen de vingers van mijn gezonde hand.

Toch was er was er iets van het boszicht blijven hangen. Thuis rolde ik me op in bed en wandelde in gedachten onze straat uit, met mijn vader, langs het verharde weggetje het bos in. De beslotenheid. Het duurde altijd even voor de geluiden kwamen, het geruis en geritsel, in het struikgewas en hoger, in de bomen. Het pad kronkelde zich voor ons uit, ik kon hier en daar een stuk door de varens en struiken onderscheiden. Mijn vader wandelde vastberaden, zijn stappen verend op de zachte grond. Het was geruststellend achter hem te lopen en zijn bewegingen te zien. De eerste dagen na mijn moeders overlijden was hij het huis niet uit gekomen. Ik was bang voor zijn verdriet en verschanste me op mijn kamer. Als ik honger had, sloop ik naar de keuken en trok stukken van het brood – ik was te klein voor de elektrische broodmachine, terwijl hij gebogen als een droog blad aan tafel zat. De tweede avond ging ik naast hem staan om een kus te geven, maar zijn gezicht was bijna spookachtig veranderd.

‘Papa,’ zei ik, maar hij keek me niet aan en ik liep de trap op en huilde mezelf in slaap.

Toen hij de dag erna zijn wandelstok uit het paraplurek nam en aankondigde dat hij un petit tour zou maken, sloeg de paniek toe.

‘Mag ik mee?’

Ik zou hem de deur versperd hebben. Het leek of hij niet zou terugkeren als ik hem alleen liet vertrekken. Maar er verscheen een aarzelende dankbaarheid op zijn gezicht en we waren zij aan zij het bos binnengelopen.

Ik bewoog zo stil mogelijk tijdens deze wandelingen. Om het bosleven niet te verstoren, de dieren en ook de magische wezens waarvan ik de aanwezigheid vermoedde, maar waaraan ik niet durfde te denken uit angst hun aandacht te wekken. Ik probeerde zo veel mogelijk te observeren en in me op te slaan, om dit pad in mijn dagdromen telkens opnieuw af te wandelen, ongeacht wat er misliep in de buitenwereld. Ik zou in mijn verbeelding heel traag wandelen, stap, kijk, stap, luister. Ik zou loskomen van de bosgrond, door het bladerdek bewegen en boven het enorme, groene veld van de boomkruinen uitkijken. En ’s nachts de gedachte in mijn bed; hoe zou het beukenbos op dat moment zijn, wat zou er tussen de boomstammen en over de paden bewegen?

More by Hannah Roels

Draden

Het zoeken begint niet bewust. Ik voel me met haar verbonden op een alarmerende, onverklaarbare manier en haar verdwijnen laat me met vragen achter. Ik vraag me bij het wakker worden af waar ze slaapt en hoe ze leeft, en blijf aan haar denken, zacht en wollig masturberend tussen de lakens terwijl ik naar de wolken door het kantelraam kijk. Wanneer ik de fruitkramen in onze wijk passeer, overloop ik met mijn vingertoppen de sinaasappelen, tot ik een exemplaar vind dat me aan haar doet denken, eentje met volmaakte poriën. Ik belandde in haar yogalessen door mijn aanhoudende nekpijn. De kinesist...
Written in NL by Hannah Roels
More in NL

Geen ogenblik Portasar

Daar is Lucas zo snelvoetig dat hij rent en de nieuwe beelden nauwelijks de  gelegenheid krijgen om de oude tijdig te vervangen. De wind waait kalm en  efficiënt, heel weinig wrijving. De boomgaarden zijn omringd door bos en in het bos heeft Lucas, dankzij het ondernemen van een wandeling, een  kanjer van een linde gevonden, met wittige bladeren aan de achterzijde, met een zeer grote holte aan de voet. Daarin bevonden zich droog zand en  beddengoed waarop je kunt slapen wanneer het regent, en een jampot.  Daar ontbreekt het Lucas nooit aan nummers, zodat hij kan optellen, ver menigvuldigen en ...
Translated from RO to NL by Jan Willem Bos
Written in RO by Cătălin Pavel

Wanneer de leugens zich razendsnel opstapelen

Het was niet mijn bedoeling een hype te veroorzaken. Maar opeens was het zo. Ik vertelde op school over het verkeersongeluk en van het een kwam het ander.Ik baalde zo erg van de examens dat ik me steeds weer versliep, ter- wijl ik me elke keer opnieuw voornam om van tevoren alles wat ik nog niet had geleerd aandachtig door te bladeren. Na het tergende gebiep van het alarm van mijn moeder, die veel vroeger op haar werk moest zijn, viel ik altijd weer in een diepe slaap, zo diep dat ik mijn eigen wekker amper hoorde. Net op tijd kwam mijn vader me dan uit mijn nest halen. Maar op de maandag van ...
Written in NL by Carmien Michels

De Dageraadlaan: het begin

Iedereen heeft het recht, en dit is een goddelijk recht, wat ook niet anders  kan, op een laatste zin, het hoeft niet per se een lange zin te zijn, hij hoeft  ook niet te lijken op een afscheidsboodschap, maar het is wel van belang dat hij waar is, zo veel waarheid als er tenminste in een zin past, ook al is het  dan de laatste, want de waarheid heeft de neiging om grillig te zijn, wat niet  wil zeggen dat ze niet bestaat, ze bestaat wel degelijk, en moet ook gezegd  worden, al kan ze niet gezegd worden in een verhaal, want een verhaal heeft  zijn eigen waarheid, die niet hetzelfde is als de w...
Translated from RO to NL by Jan Willem Bos
Written in RO by Andrei Crăciun

Hydro

‘Niets beter dan thuiskomen,’ zegt Saúl, en hij doet zijn ringen een voor  een af.  Ivanka loopt naar het midden van de hut en blijft daar staan. Ze  wacht nog even. Ze kijkt toe hoe hij in de weer is aan de rand van het bed,  haastig, zodat het rode licht zijn zwaarlijvigheid verzacht en zijn ademha ling versmelt met het geruis van de oceaan. Hij heeft de kamer zelfs zorg vuldig bezaaid met kleine eilandjes van zichzelf. Hij heeft snel zijn  schoenen uitgetrokken. Zijn colbert valt slap over de staande kapstok. Zijn  manchetknopen en zijn vlinderdas legt hij op het nachtkastje. Wat voorko men...
Translated from ES to NL by Heleen Oomen
Written in ES by Matías Candeira

Ik deel de lucht met de vogels

Soms wordt het echt ondraaglijk. Ze smakken zo luid dat ik er wakker van werd. Daarnaast kibbelen ze over wie de lekkerste hap gaat krijgen, dus terug in slaap vallen kan ik ook niet. Ik hoor alles, hoewel de ramen dubbel glas hebben en goed sluiten. De ene wil een pompoenpit, de andere lijnzaad, want die zijn zo knapperig, de jongsten grijpen naar broodkruimels, de vrouwtjes hebben geen zin in een vetbol. Wie had ooit gedacht dat zanglijsters, roodborstjes, pimpelmeesjes en groenvinken niet alles wat hun snavels tegenkomen in hun buikjes willen proppen. Die bewoners van ons park zijn behoorli...
Translated from SL to NL by Staša Pavlović
Written in SL by Agata Tomažič

Eindelijk heb je een kamer voor jezelf

Ik zit ongemakkelijk, maar ik durf niet te bewegen omdat ik je niet wakker  wil maken. De zeurende pijn bedaart als ik mijn rug recht. Ik zit half op de  rand van het bed en laat het matras helemaal voor jou. Nu je in een diepe  slaap bent gevallen, kan ik je eindelijk zachtjes door je haar strelen. Je vindt  het maar niks als ik dat doe als je wakker bent.  Op de bank haalde ik de schade in. Wanneer je bijna in slaap viel, in  slaap gewiegd door een dag vol rennen en spelen, zette ik je voor een teken film. Dan bleef ik je door je haren woelen. Mijn liefkozingen liet je toe  omdat je half bui...
Translated from PT to NL by Anne Lopes Michielsen
Written in PT by João Valente